به هر حال کتاب حاضر شمه ای از دوره سوم از تاریخ پیچیده و بغرنج جامعه شناسی و علوم اجتماعی ایران را گزارش می کند که احسان نراقی (1305 (1391) یکی از گویشگران و کنشگران مهم آن دوره بود. در واقع اغلب آثار و افکار و کنش های نراقی پیش از انقلاب اما در عصر انقلاب به وجود آمده است و او کار مستقلی پس از انقلاب انجام نداده است بلکه گهگاهی به تجدید نظر و بازاندیشی در آنچه گفته و نوشته و انجام داده بود، پرداخته است. پس اگر سخن ام را دقیق تر کنم؛ احسان نراقی دو نوبت در تاریخ جامعه شناسی ایران ظاهر شده است؛ نوبت نخست از اوایل دهه ی سی تا انقلاب اسلامی است نوبت دوم پس از انقلاب است حضور نخستین او یک حضور فعال در تاریخ روشنفکری و سیاست و دانشگاه بود اما حضور دوم او ـ اگر حضوری باشد ـ بیشتر در بازاندیشی خود و تاریخ روشنفکری و سیاست و جامعه شناسی است. چنانکه از دو کتاب از کاخ شاه تا زندان اوین و نظری به تحقیقات اجتماعی در ایران که هر دو پس از انقلاب نوشته شده اند بر می آید که او خود نیز اندکی به این نقش دوم وقوف یافته بود این حضور دوگانه او در تاریخ معاصر ایران و در تاریخ جامعه شناسی ایران در ذهن ناظر بیرونی شخصیتی دوگانه با دو هویت متفاوت از او می سازد.
کتاب حاضر محصول یک همکاری مشترک و سنت نوظهوری در جامعه شناسی ایران است که توسط گروه جامعه شناسی (ایران انجمن جامعه شناسی ایران به طور منظم برگزار شده و می شود. از سال 1393 تاکنون این سنت زنده و جاری است و آثار و افکار تعدادی از جامعه شناسان ایرانی که دغدغه و پرسش اصلی آنها «مسأله ایران» یا «توضیح جامعه شناسانه «ایران بوده است، مورد بازخوانی انتقادی قرار گرفته است و احسان نراقی یکی از آنها است.